Okullarımızdaki eğitim çalışmaları bizim amaçlarımıza ne derecede uygun?
Veli olarak çocuklarımızın eğitim gördüğü okullarımızdan neler bekliyoruz? Beklentilerimize okullarda yapılan eğitim cevap veriyor mu?
Bu soruların cevabını bulmak için, öncelikle okullarımızda yapılan eğitim-öğretim çalışmalarında neler amaçlanıyor, öğrenciler okullardan mezun olduktan sonra hangi değer ve davranışları kazanacaklar veya kazanmaları gerekir bunları da bilmemiz lazım.
İster özel ister resmi olsun okullarımızın tamamı devletin denetimi altında olup devlet tarafından belirlenmiş kurallara uymak zorundadırlar. Bunun yanı sıra bütün okullar; devlet tarafından benimsenmiş ve kabul edilmiş, resmi mevzuat haline getirilmiş ilke ve amaçlara göre eğitim ve öğretim yapmak mecburiyetindedirler.
Nedir bu resmi mevzuat? Öncelikle Anayasa , 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ve okul türlerine göre okullara ait yönetmelikler başta gelenlerdir.
ANAYASA EĞİTİM KONUSUNDA NE DİYOR?
II. Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi başlığı altında düzenlenmiş 42.maddesinde: “– Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz. Eğitim ve öğretim hürriyeti, Anayasaya sadakat borcunu ortadan kaldırmaz. İlköğretim kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır. Özel ilk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esaslar, Devlet okulları ile erişilmek istenen seviyeye uygun olarak, kanunla düzenlenir. Devlet, maddi imkanlardan yoksun başarılı öğrencilerin, öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar. Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır. Eğitim ve öğretim kurumlarında sadece eğitim, öğretim, araştırma ve inceleme ile ilgili faaliyetler yürütülür. Bu faaliyetler her ne suretle olursa olsun engellenemez. Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez. Eğitim ve öğretim kurumlarında okutulacak yabancı diller ile yabancı dille eğitim ve öğretim yapan okulların tabi olacağı esaslar kanunla düzenlenir. Milletlerarası andlaşma hükümleri saklıdır. ” Hükmü yer almaktadır.
1739 SAYILI MİLLİ EĞİTİM TEMEL KANUNU NE DİYOR?
Türk Milli Eğitiminin Amaçları I – Genel amaçlar: Başlığı altında düzenlenmiş 2.maddesinde: ” – Türk Milli Eğitiminin genel amacı,Türk Milletinin bütün fertlerini, 1. (Değişik: 16/6/1983 – 2842/1 md.) Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan, insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek; 2. Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek; 3. İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerekli bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak; Böylece bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak; öte yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı, seçkin bir ortağı yapmaktır.
II – Özel amaçlar: Madde 3 – Türk eğitim ve öğretim sistemi, bu genel amaçları gerçekleştirecek şekilde düzenlenir ve çeşitli derece ve türdeki eğitim kurumlarının özel amaçları, genel amaçlara ve aşağıda sıralanan temel ilkelere uygun olarak tespit edilir. ” Hükmü yer almaktadır.
MEB OKULÖNCESİ VE İLKÖĞRETİM KURUMLARI YÖNETMELİĞİ ‘NDE ÖĞRENCİLERDEN BEKLENEN DAVRANIŞLAR BELİRLENMİŞTİR.
MADDE 52 – (1) Öğrencilerden; a) Okula ve derslere düzenli devam etmeleri ve başarılı olmaları, b) Okul personeline, arkadaşlarına ve çevresindeki kişilere karşı saygılı ve hoşgörülü davranmaları, c) Doğru sözlü ve dürüst olmaları, ç) İyi ve nazik tavırlı olmaları, d) Okulda yapılacak sosyal ve kültürel etkinliklere katılmaları, e) Kitap okuma alışkanlığını kazanmaları, f) Çevrenin doğal ve tarihî güzelliklerini, sanat eserlerini korumaları ve onları geliştirmek için katkıda bulunmaları, g) İyi işler başarmak için çok çalışmaya ve zamana muhtaç olduklarını unutmamaları, geçen zamanın geri gelmeyeceğinin bilincinde olmaları,
ğ) Millet malını, okulunu ve eşyasını kendi öz malı gibi korumaları, h) Sigara, içki ve diğer bağımlılık yapan maddeleri kullanmamaları ve bu maddelerin kullanıldığı ortamlardan uzak durmaları, ı) Bilişim araçlarını kişisel, toplumsal ve eğitsel yararlar doğrultusunda kullanmaları, j) Fiziksel, zihinsel ve duygusal güçlerini millet, yurt ve insanlık için yararlı bir şekilde kullanmaları, k) Atatürk İlke ve İnkılâplarına bağlı kalmaları, bunun aksi davranışlarda bulunmamaları, l) Yasalara, yönetmeliklere ve toplumun etik kurallarına, millî, manevi ve kültürel değerlere uymaları beklenir.
MEB ORTAÖĞRETİM KURUMLARI YÖNETMELİĞİ’NDE ÖĞRENCİLERDEN HANGİ DAVRANIŞLAR BEKLENMEKTEDİR?
” Öğrencilerin uyacakları kurallar ve öğrencilerden beklenen davranışlar (MADDE 157) : 1)Öğrencilerin; Atatürk inkılâp ve ilkeleriyle, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, Türk milletinin millî, ahlâkî, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; Ailesini, vatanını, milletini seven ve yücelten, insan haklarına saygılı, Cumhuriyetin demokratik, laik, sosyal ve hukuk devleti olması ilkelerine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış hâline getiren; (2) Bu doğrultuda öğrencilerden; a) Atatürk inkılâp ve ilkelerine bağlı kalmaları ve bunları korumaları, b) Hukuka, toplum değerlerine ve okul kurallarına uymaları, c) Doğru sözlü, dürüst, yardımsever, erdemli, saygılı ve çalışkan olmaları; güzel ve nazik tavır sergilemeleri; kaba söz ve davranışlarda bulunmamaları; barış, değerbilirlik, hoşgörü, sabır, özgürlük, eşitlik ve dayanışmadan yana davranış göstermeleri, d) Tutumlu olmaları; millet malını, okulunu ve eşyasını kendi öz malı gibi korumaları ve zarar vermemeleri, e) (Değişik:RG-1/7/2015-29403) Sağlığı olumsuz etkileyen ve sağlığa zarar veren, alkollü ya da bağımlılık yapan maddeleri kullanmamaları, bulundurmamaları ve bu tür maddelerin kullanıldığı yerlerde bulunmamaları, “
.
“f) Her çeşit kumar ve benzeri oyunlardan, bu tür oyunların oynandığı ortamlardan uzak kalmaları, g) Okula ve derslere düzenli olarak devam etmeleri, ğ) Çevreye karşı duyarlı olmaları, çevrenin doğal ve tarihi yapısını korumaları, h) Kitapları sevmeleri ve korumaları, okuma alışkanlığı kazanmaları ve boş zamanlarını faydalı işler yaparak geçirmeleri, ı) Trafik kurallarına uymaları ve davranışlarıyla örnek olmaları, ö) (Değişik:RG-1/7/2015-29403) Bilişim araçlarını ve sosyal medyayı kişisel, toplumsal ve eğitsel yararlar doğrultusunda kullanmaları, p) (Değişik:RG-1/7/2015-29403) Bilişim araçlarını ve sosyal medyayı; zararlı, bölücü, yıkıcı ve toplumun genel ahlak kurallarıyla bağdaşmayan ve şiddet içerikli amaçlar için kullanmamaları; bunların üretilmesine, bulundurulmasına, taşınmasına yardımcı olmamaları, ş) (Ek:RG-1/7/2015-29403) Okulu benimsemeleri, öğretmenlerine saygı göstermeleri ve okul kurallarına uymaları”, beklenir.
Yukarıda sayılan bu mevzuat maddeleri, Devletin okullarda yapılan eğitim ve öğretim çalışmalarında beklenen amaç ve davranışlar olarak sayılmıştır.
BİZLER VELİ OLARAK ÇOCUKLARIMIZDAN NE BEKLİYORUZ?
Vatandaş olarak bizim amaçlarımızdan bir kısmı devletin amaçları ile çakışmayabilir. Ancak, hukuk devletinde herkesin devletin kural ve yönetim şekline uyma mecburiyetinden dolayı devletin belirlediği amaçları kabul ederiz . Zaten bakıldığında bir çok amaçlar hemen hepimizin benimsediği ve öğrencilerimizde görmek istediğimiz davranışlardır.
EĞİTİMDE AMAÇLARA NE KADAR ULAŞILABİLİYOR?
Zor fakat cevabını bulması oldukça kolay bir soru. Bu sorunun cevabını bulmak için yine bazı sorular sorarak işe başlayalım.
İlkokul veya Ortaokula giden öğrencimiz varsa; Çocuğumuz; 1-Derslerinde başarılı mı? 2- Aile üyelerine, arkadaşlarına ve çevresindeki kişilere karşı saygılı ve hoşgörülü mü? 3-Doğru sözlü ve dürüst mü? 4- İyi ve nazik tavırlı mı? 5- Kitap okumayı alışkanlık haline getirmiş mi? 6- İyi işler başarmak için çok çalışıyor mu? 7-Zamanın değerini biliyor mu? 8- Millet malını, okulunu ve eşyasını kendi öz malı gibi koruyor mu? 9- Sigara, içki ve diğer bağımlılık yapan maddeleri kullanmıyor ve bu maddelerin kullanıldığı ortamlardan uzak duruyor mu? 10- Bilişim araçlarını yararlı olarak kullanıyor mu? 11- Zihinsel ve duygusal güçlerini millet, yurt ve insanlık için yararlı bir şekilde kullanmayı amaç edinmiş mi? 12- Yasalara, yönetmeliklere ve toplumun etik kurallarına, millî, manevi ve kültürel değerlere saygı gösteriyor mu?
Liseye giden öğrencimiz varsa; Çocuğumuz; 1-Atatürk inkılâp ve ilkeleriyle, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, Türk milletinin millî, ahlâkî, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; Ailesini, vatanını, milletini seven ve yücelten, insan haklarına saygılı, Cumhuriyetin demokratik, laik, sosyal ve hukuk devleti olması ilkelerine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış hâline getiren bir öğrenci mi?; 2-Hukuka, toplum değerlerine ve okul kurallarına uyuyor mu? 3- Doğru sözlü, dürüst, yardımsever, erdemli, saygılı ve çalışkan mı? 4- Tavırları güzel ve nazik mi?Kaba söz ve davranışlarda bulunmuyor mu? 5-Barış, değerbilirlik, hoşgörü, sabır, özgürlük, eşitlik ve dayanışmadan yana davranış gösteriyor mu?6-Millet malını, okulunu ve eşyasını kendi öz malı gibi koruyor ve zarar vermiyor mu? 7-Sağlığı olumsuz etkileyen ve sağlığa zarar veren, alkollü ya da bağımlılık yapan maddeleri kullanmıyor, bulundurmuyor ve bu tür maddelerin kullanıldığı yerlerde bulunmuyor mu?
.
8-Her çeşit kumar ve benzeri oyunlardan, bu tür oyunların oynandığı ortamlardan uzak kalıyor mu? 9-Okula ve derslere düzenli olarak devam ediyor mu? 10- Çevreye karşı duyarlı ve çevrenin doğal ve tarihi yapısını koruyor mu? 11- Kitapları seviyor, koruyor, okuma alışkanlığı kazanmış ve ve boş zamanlarını faydalı işler yaparak geçiriyor mu? 12- Trafik kurallarına uyuyor ve ve davranışlarıyla örnek oluyor mu? 13- Bilişim araçlarını ve sosyal medyayı kişisel, toplumsal ve eğitsel yararlar doğrultusunda kullanıyor mu? 14- Bilişim araçlarını ve sosyal medyayı; zararlı, bölücü, yıkıcı ve toplumun genel ahlak kurallarıyla bağdaşmayan ve şiddet içerikli amaçlar için kullanmıyor mu? 15- Okulunu benimsiyor, öğretmenlerine saygı gösteriyor ve okul kurallarına uyuyor mu?
Bu sorular karşılığında aldığımız cevapların çoğu olumlu ise çocuğumuzu gönderdiğimiz okullarımızda devletin belirlediği ve bizimde hiç itiraz edemeyeceğimiz amaçlar doğrultusunda eğitim yapılmış demektir.
Herkesin beklediği ideal sonuç budur.
YA CEVAPLARIN ÇOĞU OLUMSUZSA?
İşte o zaman, sorumuzu bir daha soralım; Okullardaki eğitim bizim amaçlarımıza uygun mu? Neydi bizim amaçlarımız, yukarıda cevaplarını aradıklarımız değil miydi? Ve o soruları cevapladığımız da olumsuz bir tablo ortaya çıkmıştı. Artık diyebiliriz ki; okullarımız amaçlarımıza uygun öğrenci yetiştirmiyor!…
Öyleyse; okullarımızdan mezun olan çocuklarımızın çoğu;
1-Derslerinde başarılı değil, 2- Aile üyelerine, arkadaşlarına ve çevresindeki kişilere karşı saygılı ve hoşgörülü değil, 3-Doğru sözlü ve dürüst değil, 4- İyi ve nazik tavırlı değil, 5- Kitap okumayı alışkanlık haline getirmemiş, 6- İyi işler başarmak için çalışmıyor, 7-Zamanın değerini bilmiyor, 8- Millet malını, okulunu ve eşyasını kendi öz malı gibi korumuyor, 9- Sigara, içki ve diğer bağımlılık yapan maddeleri kullanıyor, ve bu maddelerin kullanıldığı ortamlardan uzak durmuyor, 10- Bilişim araçlarını yararlı olarak kullanmıyor, 11- Zihinsel ve duygusal güçlerini millet, yurt ve insanlık için yararlı bir şekilde kullanmayı amaç edinmemiş, 12- Yasalara, yönetmeliklere ve toplumun etik kurallarına, millî, manevi ve kültürel değerlere saygı göstermiyor, dersek bir doğruyu mu söylemiş oluruz.
YANİ;
Derslerinde başarılı, aile üyelerine, arkadaşlarına ve çevresindeki kişilere karşı saygılı ve hoşgörülü, doğru sözlü ve dürüst, İyi ve nazik tavırlı OLMAYAN
Kitap okumayı alışkanlık haline getirmemiş,
İyi işler başarmak için çalışmayan,
Zamanın değerini bilmeyen,
Millet malını, okulunu ve eşyasını kendi öz malı gibi korumayan,
Sigara, içki ve diğer bağımlılık yapan maddeleri kullanan ve bu maddelerin kullanıldığı ortamlardan uzak durmayan,
Bilişim araçlarını yararlı olarak kullanmayan,
Zihinsel ve duygusal güçlerini millet, yurt ve insanlık için yararlı bir şekilde kullanmayı amaç edinmemiş,
Yasalara, yönetmeliklere ve toplumun etik kurallarına, millî, manevi ve kültürel değerlere saygı göstermeyen,
Öğrenciler yetiştiren bir eğitim sisteminden şikayetçi miyiz ?
Bence hayır.
Evet eğitim sisteminden şikayetçiyiz ama, sadece belli sınavlarda verilen doğru cevapların azlığından şikayetçiyiz.
Peki bunun dışında, öğrencilerde görülen ve yukarıda sayılan olumsuz davranışlar ve tutumlar bizi rahatsız etmiyor mu?
Etmiyor, ben duymadım.
SONUÇ:
Eğitim sistemimizden, okullarımızdan, öğrencilerimizden sadece belli derslerde sorulara yeteri kadar doğru cevap vermedikleri için şikayetçi olup da diğer başarısız alanları görmezden gelirsek , ülkemizin geleceği konusunda herhangi bir ümit beslememiz beyhude olur.
Daha fazlası için: https://www.meb.gov.tr/mevzuat
http://okulgazetesi.net/